Da li Vlada RS sabotira izgradnju gondole Pale-Jahorina dok se ne završi izgradnja i prodaja apartmana

Davne 2010. započela je priča o izgradnji gondole Pale-Jahorina kao najvećem kapitalnom projektu na području opštine Pale. Iza ovog nikad realizovanog projekta u početku je stajala lokalna zajednica odnosno Opština Pale, a vremenom je to postao projekat koji (treba da) finansira i ponosno najavljuje Vlada Republike Srpske. 

Piše: Slađan Tomić

Sve je počelo prije 14 godina kada je na Posebnoj sjednici Skupštine opštine Pale usvojen plan “kako bi se stvorili uslovi “za izgradnju „Jahorina ekspress“ gondole”.

Projektant i investiror gondole je bila kompanija “Majnex” sa Pala.

Tada je navedeno da je projekat vrijedan 15 miliona evra i da bi Pale sa Jahorinom mogle biti povezane već početkom sezone 2011/2012. 

Plan je bio da se pravi gondola od Pala do Jahorine sa međustanicom na Ravnoj planini, a od ove ideje realizovana je samo trasa Jahorinski potok-Ravna planina, koja je sada i ski centar, ali u privatnom vlasništvu, tačnije u vlasništvu pomenute kompanije “Majnex”. 

Priča o izgradnji gondole koju je najavljivala opštinska vlast, tada na čelu sa SDS-om, u početku nije imala podršku Vlade Republike Srpske, jer SNSD nije imao vlast na Palama i nije bio zainteresovan za taj projekat. 

Vlasnik kompanije “Majnex” Veljko Golijanin još 2012. rekao je da bi cijeli projekat mogao biti uskoro završen ukoliko Vlada RS pristane ući u projekat javno-privatnog partnerstva. To, naravno, Vlada nije uradila. Naredne, 2013. je najavljivao da bi gondola mogla biti puštena u rad “naredne godine”. Dakle, 2014. godine. 

“Već smo u pregovorima s Vladom RS-a, jer je jednim dijelom Vlada RS-a zainteresirana da učestvuje u finansiranju, a jednim  dijelom će učestovati italijanska kompanija Lajtner. U finansiranju će učestovati firma izvođač radova, Majnex, većinskim dijelom, odnosno 60 posto”, rekao je Golijanin 2013. u izjavi za Federalnu novinsku agenciju. 

Inače, ova firma odlično sarađuje sa OC “Jahorina” od kada je direktor Dejan Ljevnajić.

Vlada se u početku nije uključivala u projekat, ali posljednih godina su intenzivirali najave kako će nastaviti gradnju gondole koja je trebalo da bude davno završena. 

Tako je 2019. direktor Olimpijskog centra Jahorina Dejan Ljevnaić najavio nastavak izgradnje gondole, ali i potpuno novi projekat gondola Istočno Sarajevo-Jahorina.

“Već se radi na rješavanju imovinskih odnosa na trasi iz Istočnog Sarajeva. Olimpijski centar podržava i projekat nastavka izgradnje gondole od Pala do Jahorine. Taj projekat je dobar, nema alternativu i treba ga podržati”, rekao je tada  Ljevnaić.

Gradnju gondole su prije dvije godine najavili i tadašnji ministar saobraćaja i veza Republike Srpske Nedeljko Ćorić i načelnik Pala Boško Jugović. Predsjednik Nadzornog odbora OC Jahorina Nedeljko Elek u izjavi medijima  indirektno je priznao kako je gradnja zaustavljena zbog odnosa Vlade prema opštini Pale u kojoj SNSD sve do 2016. nije imao vlast. 

“Za dvije godine, kada završimo gondolu, sve će se zaboraviti i ostaće suština da smo mi generacija ljudi koja je uradila ono što niko nije uspio”, rekao je Elek u martu 2023. 

Niti smo zaboravili, niti je gondola završena. Elek je tada rekao i kako će Vlada Republike Srpske dati garanciju od 96 miliona KM za gradnju gondole. 

Godinu i po dana kasnije umjesto da se privode kraju, radovi nisu ni započeti, ali je početak izgradnje ponovo najavljen. Sredinom decembra 2023. početak radova „na proljeće“ najavili su načelnik Pala Boško Jugović i ministar trgovine i turizma Republike Srpske Denis Šulić. 

Građevinska sezona je već počela, ali radovi na nastavku izgradnje gondole, čija će početna stanica kretati iz kruga bivše fabrike Famos, kako su najavili, još nisu započeti. 

U međuvremenu se OlimPijski centar našao u većim problemima – prispjelim dugovanjima koje ne može otplaćivati. 

Zašto gradnja gondola traje toliko dugo pitali smo i Ministarstvo saobraćaja i veza RS s obzirom da je njihov ministar onomad najavio sa načelnikom izgradnju gondole za koju je zadužen OC. Odgovor još nismo dobili. 

Vuković: Najveći problem finansiranje

Da je gondola najvažniji projekat za opštinu Pale za nekadašnjeg gradonačelnika Istočnog Sarajeva Nenada Vukovića uopšte nije sporno. Za njega je to projekat svih projekata. No, sporno je što se projekat godinama najavljuje, ali bez vidljivih pomaka. 

„Svi su umorni od velikih priča, od velikih obećanja i svi sa nestrpljenjem a pomalo i s nevjericom u posljednje vrijeme, očekuju početak izgradnje gondole Pale Jahorina“, kaže Vuković za Spin info. 

Podsjeća da su se i lokacije za početnu stanicu više puta mijenjale. 

„Mislim da je problem najveći finansiranje, veliki je upitnik nad mogućošću i Vlade RS ali i Olimpijskog centra da obezbijede garancije i da nađu nekoga ko bi bio spreman finansirati takav projekat i mislim da je, vjerovatno, u tom dijelu i najveći upitnik kako će se riješiti to pitanje“, kaže Vuković. 

Gazivoda: OC je grupacija koja ima lični interes od gradnje na Jahorini

Odbornik opozicionog SDS-a u Skupštini opštine Pale Dušan Gazivoda kaže kako je projekat gondole san svakog građanina Pala, “koji bi imao veliki značaj za našu opštinu, i jedan od ključnih projekata za nastavak razvoja naše opštine.” No, uloga opštine je vremeno neutralisana. 

“Znajući da je to skup projekat i da je neophodna pomoć Vlade da bi se realizovao projekat SNSD je vješto to pitanje odmakao od opštine i na neki način taj projekat prenio na veći nivo, i tako je opština Pale prećutno sebe lišila prava da sama odlučuje o ovom ključnom pitanju. Smatram da gospodin Jugović uopšte nije znao u šta se upušta, i da je neoprezno prenio nadležnost na OC”, kaže Gazivoda. 

Smatra da je ključni razlog zašto nema nastavka izgradnje gondola u različitim interesima rukovodstva OC-a i opštine Pale.

“Interes rukovodstva OC-a je građevinski sektor na samoj planini, te stvaranje monopola u sistemu odlučivanja na Jahorini. Gondola odgovara Palama jer bi se centar dešavanja preselio u Pale, a tako i taj građevinski dio, a onda je logično da bi pored Jahorine veoma atraktivne bile i Pale, što dalje znači da bi se desio pad potražnje za nekretninama na samoj planini, što je glavna smetnja zbog koje rukovodstvu OC-a ne odgovara izgradnja gondole, jer oni prestavljaju grupaciju ljudi koja ima veliki interes od gradnje na Jahorini”, tvrdi Gazivoda.

Gondola bi, dodaje, jednostavno stvorila alternativu prekomjernoj gradnji na Jahorini. 

“Najbolji primjer koji govori u korist ovoj tvrdnji je računica po kojoj na izgradnji kompleksa koji imaju po 30, 40 pa do 70. 000 m2, zarade dostižu desetine miliona KM. Poznato je i da je u luksuznim objektima cijena kvadrata iznosila i do 4 000 evra”, kaže Gazivoda.

Ko je kriv za obustavu projekta?

Projekat je započeo privatnik, uz podršku opštine kojom su tada rukovodile SDS i PDP, a priča je prebačena na viši nivo – entitetski. Ko je kriv za stagnaciju radova pitanje je na koje odgovor zavisi od toga koga pitate. I od toga ko je spreman da odgovara na pitanja – vlast nije. Za opoziciju nema dileme ko je najveći krivac. 

„Najlakše i najednostavnije je reći, mislim i najistinitije, oni koji obavljaju vlast, oni su odgovorni. Mi ne možemo bilo gdje drugo adresirati odgovornost osim na one koji obavljaju vlast. Sigurno da je vlada RS, koja se nerijetko hvali sa svim projektima koje su finansirali ovdje imala najveću odgovornost i još uvijek ima šansu da popravi ono što nije uradila u nekom prethodnom periodu. ali mislim da su propuštene brojne prilike“, kaže Vuković.  

Gazivoda kaže da vlasti nemaju interes da gradi gondolu sve dok se ne završi investicioni ciklus na Jahorini. Do tada će i stopirati odnosno ponosno najavljivati nastavak izgradnje gondole. 

“Sve najave Vlade vlade su sa jedne strane predizborni marketing, a sa druge strane se stvara marketing neophodan da Jahorina u očima javnosti bude destinacija koju tek očekuje svijetla budućnost, a sve sa razlogom da se obezbijedi što bolja prodaja apartmana u pomenutim kompleksima”, uvjeren je Gazivoda. 

Jedno je sigurno – gondola nije prioritet vlasti Republike Srpske danas, kao što joj nije bila ni 2010. Gradnja je jednostavna i brza, a što je dokazala i firma “Majnex” gradeći ne samo gondolu Jahorinski potok-Ravna planina već i ski centar sa apartmanima. 

Da strateški projekat za istočni dio Republike Srpske nije u vrhu prioriteta republičke vlasti kao što nisu ni putevi, pa je put Sarajevo-Foča mjesecima bio u blokadi zbog odrona, a put Šćepan Polje-Foča je u katastrofalnom stanju, jasno je kada pogledamo kako Vlada RS troši budžetski novac. Novci svih građana najčešće završavaju u krugu 50 kilometara oko Laktaša poput jednokratnog turnira Srpska Open u koji je Vlada RS uložila 28 miliona KM. To je skoro trećina novca potrebnog za završetak gondole koja će trajati puno duže nego što je trajao teniski turnir. 

Izgradnja gondole ostaće i ove godine samo obećanja, jer bliže se lokalni izbori.