Nezavisnost bez pokrića
Zašto su Dodikove prijetnje o povlačenju iz institucija BiH prazna priča i zašto novi rat nije interes RS i srpskog naroda u BiH?
Piše: Darko Kuzmanović
Izjave predsjednika SNSD-a Milorada Dodika po ko zna koji put da će, ovoga puta u roku od šest mjeseci proglasiti nezavisnost Republike Srpske nisu nešto na šta u javnom, političkom diskursu nismo navikli. Ta retorika se svaki put naročito zahuktava godinu dana pred izbore – bili oni opšti ili lokalni, a činjenicu da je gospodin Dodik najmanje petnaest puta obećao nezavisnost Republike Srpske više ne treba ni komentarisati. Međutim, postoji jedna bitna razlika u odnosu na prethodna obećanja, a to je da se Milorad Dodik i njegov SNSD od početka političke karijere i nastanka nikada nisu našli u težoj političkoj i ekonomskoj situaciji – opterećeni ogromnim budžetskim problemima i teškim aferama koje se gotovo pa na sedmičnom nivou nižu kao na traci.
Međutim, uprkos tome, od nezavisnosti koju pominje član presjedništva, kao i ranije, neće biti ništa i to iz više razloga.
Prvo, što u srpskoj komponenti Oružanih snaga BiH takve predloge ne bi podržao vjerovatno niti jedan visokorangirani vojni činovnik budući da se radi o veoma obrazovanim pojedincima koji su i te kako svjesni posljedica jedne takve eskapade zarad ličnog interesa. Dalje, postavlja se pitanje ko bi novu nezavisnu državu priznao. Rusija i Kina možda, Srbija – nema šanse. I šta je onda poenta otcjepljenja? Ako to nije mogla da izdejstvuje Katalonija sa godišnjim BDP-om od preko 210 milijardi evra i BDP-om po glavi stanovnika oko 30.000 evra, čemu da se nada Srpska koja po procjenama nema više 900.000 stanovnika, sa uništenom privredom i radnom snagom na izdisaju.
Republika Srpska se nalazi na ekonomskim aparatima, zaduženje je enormno visoko, narod siromašan, demografski razbijen i dovoljno bi bilo samo da se prekinu transakcije iz inostranstva da sistem poklekne. Da ne govorimo o zabrani putovanja za građane, trgovinskim sankcijama – zabrani uvoza i izvoza u trenutku kada su robne rezerve RS opljačkane i u stečaju.
Međutim, ono što je najbitnije u cijeloj priči jeste činjenica da samo otcjepljenje ne bi moglo proći bez rata i gospodin Dodik to vrlo dobro zna. Republika Srpska za rat ne posjeduje ni finansijske ni materijalne resurse a o ljudstvu da i ne govorimo. Mladi ljudi koji bi trebali da iznesu najveću težinu potencijalnog sukoba nisu obučeni za rukovanje pješadijskim, a kamoli artiljerijskim ili vazdušnim naoružanjem. S druge strane, gladan vojnik ne ratuje, nego sit, a u slučaju sankcija sigurno bismo bili pogođeni glađu što bi u samom startu izazvalo dezertiranje nekoliko hiljada ljudi. Istovremeno, geografski položaj i oblik, Republiku Srpsku bez snažne vojne pomoći koja se svakako ne bi mogla očekivati, čini gotovo neodbranjivom teritorijom. Uz to, možda BiH formalno nije u NATO, ali je NATO već uveliko u BiH i na svako ugrožavanje ogromne količine kapitala koji su zemlje članice uložile u BiH pa i u RS, sigurno da bi izazvalo veoma energičan odgovor alijanse. Ovdje se ne radi o tome da li je neko pristalica nezavisnosti ili nije već da li za to postoje realna utemeljenja u stvarnosti.
Proglašenje nezavisnosti RS sasvim sigurno bi dovelo do njenog nestanka i u ovom trenutku takav potez nije ni blizu nacionalnog interesa. Ako je gospodin Dodik spreman da započne rat koji RS ne može dobiti i ako je spreman da na kocku stavi vlastiti narod kako bi odbranio svoje političke i finansijske pozicije, a sudeći po njegovim stavovima i izjavama i te kako jeste, onda se dobro trebamo zapitati gdje živimo.
Da se ne zavaravamo, Bakir Izetbegović i predsjednik SNSD-a se uopšte ne razlikuju ni po političkom djelovanju ni po ciljevima. I jedan i drugi iza sebe imaju afere koje će građani teško zaboraviti, a novi skandal u njihovoj režiji je jedni način da oni opstanu na političkoj sceni i upravo zbog toga trebamo biti oprezniji nego ranijih godina ali ništa više od toga.
