Višestruki “korisnici” kompenzacionih mandata
U Izbornom zakonu kompenzacioni mandati definisani su na sljedeći način:
“Kompenzacioni mandati” podrazumijevaju mandate koji se raspodjeljuju na liste političkih stranaka ili koalicija prema broju dobivenih važećih glasova i služe da kompenziraju nedovoljnu proporcionalnost na nivou entiteta, a koja nastaje sabiranjem rezultata za pojedine višečlane izborne jedinice u entitetu.”
Izborni zakon BiH
Dario Jovanović iz Koalicije “Pod lupom” za Klix je pojasnio šta ovo u praksi znači.
Kompenzacione liste se koriste tamo gdje se razaspu stranački glasovi po izbornim jedinicama, odnosno gdje određene političke partije koje su prešle izborni prag zbog nedovoljnog broja mandata u nekoj izbornoj jedinici ne dobiju redovni mandat. Onda kada se, na primjer, saberu glasovi te stranke po entitetima i ako su zakinuti za mandate jer je bilo manje mandata u nekoj izbornoj jedinici onda se njima daju kompenzacijskih mandati.
O važnosti kompenzacionih mandata na izborima Istinomjer je pisao 2018. godine, kada se čak devet predsjednika političkih partija, pored toga što su bili nositelji redovnih kandidatskih lista u svojim izbornim jedinicama, našlo i na prvim mjestima lista za kompenzacione mandate partija na čijem su čelu.
Istinomjer donosi i podatke ko su to poslanici u Narodnoj skupštini Republike Srpske koji su vječito na kompenzacionim listama koje im omogućavaju da ukupnim glasovima stranke, a ne pojedinačnim, osvoje mandat u ovom zakonodavnom tijelu.
Da Radovan Višković nije izabran za premijera Republike Srpske, služio bi svoj četvrti mandat u NSRS, od čega bi dva bila kompenzaciona, koje je osvojio na izborima 2014. i 2018. godine. Njegov stranački kolega iz SNSD-a Radovan Vuković poslanik je u NSRS posljednjih 16 godina, a od ta četiri mandata, posljednja tri dobio je zahvaljujući poziciji na kompenzacijskoj listi.
Trenutno, u poslaničkim klupama NSRS sjede tri poslanika i jedna poslanica koji su već drugi put u poslaničkim klupama zahvaljujući kompenzacionim mandatima.
Srđan Mazalica (SNSD) je u svom trećem poslaničkom mandatu, od čega je dva osvojio 2010. i 2018. zahvaljujući kompenzacionim listama.
Željka Stojičić (SNSD) i Sonja Karadžić-Jovičević (SDS) 2014. i 2018. godine osvojile su kompenzacione mandate.
Krsto Jandrić je kompenzacione mandate osvojio 2014. i 2018. godine kao kandidat Narodnog demokratskog pokreta (NDP). Nakon odluke da se NDP priključi vladajućoj većini, Jandrić je napustio ovu stranku i trenutno djeluje kao samostalni kandidat.
Još šest poslanika i poslanica osvajali su po dva kompenzaciona mandata u ranijim izbornim ciklusima. Slobodan Popović ispred SDP-a BiH osvojio je dva mandata u NSRS preko kompenzacione liste, i to na izborima 2002. i 2010. godine.
Od tri mandata Gordane Dukić (SNSD), dva su bila kompenzaciona. Lazo Marić (SDS), Diana Čekić (PDP), Vojislav Gligić (SDS/DP) i Snježana Jokić (SNSD) proveli su osam godina u NSRS po osnovu kompenzacionih mandata, piše Istinomjer.ba.
