212 smrtnih slučajeva u Republici Srpskoj – Jesu li svi umrli od COVID-a? “Znaćemo tek sljedeće godine…”

Britanski Telegraf je prije nekoliko dana objavio članak u kome se navodi kako će Britanija pristupiti sveobuhvatnoj analizi i reviziji podataka o smrtnim ishodima pacijenata kod kojih je potvrđen virus korona. Kako piše britanski magazin, zvanični broj umrlih odnosno zvanična smrtnost mogla bi biti drastično smanjena nakon provedene revizije o metodi brojanja smrtnih slučajeva. Zaključci istrage koju je naredio Ministar zdravlja Velike Britanije Matt Hancock će biti uskoro objavljeni.

Britanija je prošlog mjeseca pauzirala svakodnevno ažuriranje broja smrtnih slučajeva a vlada je naredila preispitivanje načina na koji Public Health England ( tamošnji Institut za javno zdravstvo ) prijavljuje smrt od koronavirusa, nakon što su britanski akademici saopštili kako u dnevnu brojku mogu biti uključeni i ljudi koji su umrli zbog drugih uzroka.

Naučnici su u svom postu na blogu upozoravali da je način na koji je vladina zdravstvena agencija računala brojke iskrivljen jer su naprimjer pacijenti koji su bili pozitivni na koronavirus, ali uspješno izliječeni, i dalje smatrani umirima od virusa „čak i ako su imali srčani udar ili ako ih je tri mjeseca kasnije udario autobus”.

Podaci o smrtnosti u Engleskoj znatno se razlikuju iz dana u dan zbog tog razloga, naveli su britanski naučnici.

Interesantan pogled na smrtnost od korona virusa donio je intervju sa dvije patologinje sa praške klinike na Bulovci koje su od 27 umrlih pacijenata radile obdukciju samo kod tri osobe jer nije bio jasan uzrok smrti.

“Problem je što kod nas, u stvari, nijedan pacijent nije umro samo od bolesti covid-19. Iako su svi pacijenti u početku imali pozitivne testove na covid-19 i bili su hospitalizovani s ovom dijagnozom, u trenutku smrti već su bili izliječeni i uzrok smrti bio je na kraju drugačiji. Covid-19 nije bio stvarni uzrok smrti, ali mogao je doprinijeti pogoršanju njihovog zdravlja” rekle su patologinje Bolnice na Bulovce Jana Válkyová i Michaela Lidinská češkom dnevniku Pravo.

25. aprila je Deutsce Welle objavilo kako se, i na malom broju urađenih obdukcija, saznalo mnogo o kovidu pa između ostalog i da su uzroci smrti vrlo različiti.

“Ne postoje umrli samo od korone, kao to sugerišu statistike. Većina slučajeva su mješoviti oblici, u kojima su i druge infekcije igrale veliku ulogu“, rekao je Klaus Püschel, direktor Instituta za sudsku medicinu Sveučilišne bolnice Eppendorf u Hamburgu za Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) početkom aprila. U međuvremenu je obavio više od 100 obdukcija u Hamburgu i rekao za ARD da “nije naišao ni na jednog jedinog umrlog bez prethodnih bolesti”. Radi se uglavnom o teškim oboljenjima pluća ili srca, i dijelom raka. Sličnih izvještaja je već bilo iz Kine, Italije i drugih zemalja. Osim toga, velika većina pacijenta je bila pretila, piše Deutsche Welle. 

Stanje kod nas-znaćemo tek naredne godine.

“Kod nas je podatak sljedeći: Od 69 preminulih pacijenata, 38 je bilo na respiratoru i imale su teške bilateralne upale pluća i tih 38 su sa sigurnošću umrli isključivo zbog zaraze infekcije korona virusa, koja je izazvala tešku bilateralnu pneumoniju.  Za ostale ne bismo mogli reći“.

Ovo je 18. maja 2020. godine izjavio novinarima u Banjaluci Šef tima za praćenje mjera i preporuka Republičkog štaba za vanredne situacije Nenad Stevandić, odgovarajući na pitanje u vezi sa smrtnosti od virusa korona u Republici Srpskoj.

On je rekao kako postoje sa naučnog i stručnog stanovišta dvije grupe pacijenata a u vezi sa smrtnim ishodima.

“Jedni su umrli od teške bilateralne pneumonije koja je izazvala smrtni ishod i koja je izazvana direktno infekcijom korona virusa i to su pacijenti za koje možemo stoprocentno reći da su umrli isključivo od korona virusa. Pacijenti koji dobiju srčani ili moždani udar, ili imaju otkazivanje nekog drugog sistema, bilo metaboličkog sistema, bubrega jetre a imaju kovid infekciju, indirektno su uzrokovani sa tim” rekao je Stevandić.

Sa današnjim danom u Republici Srpskoj je prеminulо ukupnо 212 оsоbа kоd kојih је pоtvrđеn tеst nа nоvi virus kоrоnа. 

Pokušali smo doći do podatka koliko je preminulih pacijenata kod kojih je korona virus direktan uzrok smrti. Sudeći prema odgovorima koje smo dobili, ovu brojku znaćemo tek naredne godine. No krenimo redom.

Na samom početku pandemije iz Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske stizale su informacije o preminulim pacijentima, i u većini slučajeva preminuli su imali jedno ili više udruženih hroničnih oboljenja. Terminologija kada su u pitanju umrli se promijenila kada je informacije o epidemiološkoj situaciji počeo saopštavati Institut za javno zdravstvo Republike Srpske. Umjesto “udruženih hroničnih oboljenja” trenutno dobijamo isključivo informaciju da je “preminula osoba kod koje je potvrđeno prisustvo korona virusa”. 

Pravi uzrok smrtnog ishoda kod pacijenata može se utvrditi samo obdukcijom. Čak i ukoliko je neko umro prirodnom smrću, dugo bolovao ili ako je umro u bolnici. Obdukcija omogućava da se rekonstruiše razvoj bolesti. I jedno i drugo je od ključne važnosti u borbi sa virusom koji hara svijetom i oboljenjem Covid-19. 

Stoga smo 21.jula postavili Univerzitetsko-kliničkom centru Republike Srpske sljedeća pitanja:

Koliko je na UKC ukupno preminulo osoba kod kojih je potvrđen virus korona a koliko je korona virus direktan uzrok smrti ovih lica?

Kakva je procedura kada se govori o obdukcijama tih osoba, da li je potrebna saglasnost porodice za obdukcijom kada je utvrđena pozitivnost ili se obdukcija radi automatski?

Iz UKC RS nam je rečeno kako odgovor na prvo pitanje zna Institut za javno zdravstvo Republike Srpske.

Kada je riječ o obdukcijama, na UKC RS do 22.jula nisu rađene obdukcije preminulih pacijenata kod kojih je prisutan virus korona.

“Prema informacijama iz Zavoda za patologiju UKC RS do današnjeg dana, nije bilo zahtjeva za obdukciju pacijenata kod kojih je potvrđeno prisustvo korona virusa. Porodica preminulog pacijenta ima pravo da stornira svaku obdukciju, sem sudske obdukcije” rekli su za BUKU iz UKC RS 22.jula 2020. godine.

Iz Zavoda za sudsku medicinu Republike Srpske, institucije koja vrši obdukcije, rečeno nam je  da se rade sudskomedicinske obdukcije po zahtjevu nadležnih organa (po pravilu tužilaštava) a ne kliničke obdukcije pacijenata zaraženih korona virusom koju su bolnički liječeni i nažalost preminuli.

“U našem Zavodu rade se sudskomedicinske obdukcije bez ikakvih problema, i u tom smislu nije bilo nikakvih ni zastoja ni problema ni opstrukcija” rečeno nam je u Zavodu. Oni su nas uputili na Zavod za patologiju KC Banjaluka ili neki drugi zavod i/ili odjeljenje za patologiju.

A Institut za javno zdravstvo Republike Srpske odgovorio nam je u vezi sa upitom o broju smrtnih slučajeva kod kojih je virus korona direktan uzrok sljedeće:

“U vezi Vašeg zahtjeva za informacijom koliko je ukupno preminulo osoba kod kojih je potvrđen virus korona u RS,a kod koliko od njih je korona virus direktan uzrok smrti, obavještavamo Vas da je u toku prikupljanje podataka za 2020.godinu, koji će biti na raspolaganju nakon obrade podataka 2021. godine” stoji u odgovoru Instituta koji potpisuje v.d direktora Branislav Zeljković.

Nakon ovoga postavlja se otvoreno pitanje zbog čega se uopšte svaki dan saopštavaju smrtni ishodi kod pacijenata kod kojih je potvrđeno prisustvo korona virusa, ako ćemo tek za godinu dana znati koliko je od tih slučajeva korona virus zapravo bio direktan uzrok.

Piše: Elvir Padalović/BUKA