Odborničke naknade- dobra volja političara ili čist populizam?

 U zemlji u kojoj je privreda odavno srozana, firme u stečaju, proizvodnja na koljenima i čiji se stanovnici, bez pretjerivanja, bore za golu egzistenciju, jedina šansa za zaradu je bavljenje politikom i to je trenutno čini se najunosniji biznis.

Zaraditi novac baveći se politikom sasvim je u redu, ali kada je neko u isto vrijeme predstavnik građana u lokalnom, republičkom ili državnom parlamentu, a tamo je došao jer je direktor neke javne ustanove ili preduzeća, pri tom je član različitih odbora pri institucijama i za sve to prima novčanu naknadu iz budžeta, od naših para, e onda je to već bahatost!

Zadnjih godina porasla je ogorčenost i nezadovoljstvo naroda, koji u nemogućnosti da zaradi traži bilo kakvu milostinju vlasti koja raspolaže budžetom po sopstvenoj volji. Vidjevši da je preveliki jaz između „iznenada“ bogatih i sve siromašnijih, i da je nemoguće sakriti „preko noći“ prispjelu imovinu, potežu se mjere smirivanja građana.

U Bosni i Hercegovini postoje političari koji se ovim poslom bave jer osjećaju društvenu odgovornost, a broj onih koji ponajviše iz revolta i bijesa ustaju da se suprotstave dugogodišnjoj vladavini istih je, sudeći prema rezultatima posljednih izbora, sve veći. S druge strane, postoje i oni koji će se „pred kamerama“ odreći odborničke naknade od nekih otprilike 500 KM, prećutkujući veliku sumu ostalih budžetskih davanja u isti džep.

Istočno Sarajevo je jedini grad u Republici Srpskoj sastavljen od šest opština. Svaka opština ima skupštinu, odakle se, u zavisnosti od broja stanovnika opštine, određeni broj delegira za Skupštinu grada. Ako uzmemo u obzir da ti odbornici već primaju naknadu iz svoje opštine, a ujedno i iz budžeta Grada gdje su takođe odbornici, dolazimo do zaključka da im u suštini pravi posao i ne treba jer imaju dovoljna mjesečna primanja za (ne)rad. Pojedini odbornici godinama “preživljavaju” ovako!

 Zakonom o lokalnoj upravi i samoupravi RS utvrđuje se iznos odborničke naknade do 50% prosječne neto plate zaposlenih u gradskoj ili opštinskoj upravi za prethodnu godinu. Aktuelni gradonačelnik Istočnog Sarajeva Ljubiša Ćosić (SNSD) za Spin Info najavio je da će skupštini predložiti da iznos odborničke naknade bude u visini do 25% prosječne neto plate.

 “O umanjenju odborničke naknade govorim već nekih 6-7 godina, ovo nije nikakva nova priča. Opšti princip bio bi najbolji, kada bi važilo jedno radno mjesto- jedna plata. To bi najbolje bilo definisati određenim zakonom koji bi propisao da svi funkcioneri u javnoj upravi, na svim nivoima, imaju pravo na jedno primanje, a sve ostale privilegije nemaju pravo da naplaćuju.”, kaže Čosić.

Na naše pitanje da li veliki broj ljudi danas u politiku ulazi isključivo zbog novca Ćosić odgovara: “Ako uđemo u glave nekih ljudi možemo i to reći, ali vidite ja sam u politiku ušao da nešto uradim, navodim lični primjer i ljudi oko mene, da nešto uradimo, da ostavimo trag”, zaključuje Ćosić.

Kada je riječ o Narodnoj skupštini Republike Srpske poslanička plata kreće se oko 2 500KM, dok paušal iznosi 1 800 KM. Potpredsjednik NSRS Denis Šulić (SNSD) napominje da je za razliku od ostalih parlamenata, u drugom entitetu ili na nivou države, NSRS ukinula naknade članovima različitih komisija, odnosno odbora, osim predsjednika komisija koji primaju 10% u odnosu na poslaničku platu.

“Moj lični stav je da bi mi u Narodnoj skupštini mogli pratiti primjer Slovenije u kojoj svaki narodni poslanik obavlja posao poslanika profesionalno, i to mu je jedini opis zanimanja”, ističe Šulić.

Poslanik u NSRS iz reda opozicije koji od početka mandata žustro kritikuje vlast na čelu sa SNSD-om Nebojša Vukanović, za Spin Info govorio je o ovoj temi, posebno se osvrćući na slučaj Trebinja gdje je skupštinska većina na čelu sa SNSD-om usvojili odluku o ukidanju odborničke naknade svima, izuzev nezaposlenim borcima.

“Niko na vlasti ne živi od plate. Milione i veliku imovinu stekli su korupcijom, a njihovo, tobože, odricanje od odborničkog dodatka od par stotina maraka je licemjerstvo, ne populizam. Nije država propala i narod siromašan zbog nečije velike plate, već zbog korupcije, kriminala i nepotizma“, smatra Vukanović navodeći primjer SNSD-ovog Luke Petrovića koji, kako kaže, ima imovinu čija se vrijednost mjeri milionima, a onda glumi dobrotvora jer je ukinuo odbornički dodatak.

Neko ko je direktno pogođen ovom odlukom trebinjske skupštine je i najmlađi odbornik u skupštini grada Trebinja Đorđe Vučinić sa Liste za pravdu i red Nebojše Vukanovića.

“Odluku kojom sam direktno ciljan i pogođen smatram provokacijom i pokušajem ućutkivanja od strane Luke Petrovića i Mirka Ćurića, koji nisu svjesni kontraefekta, jer ja ovu službu obavljam sa sladostrašćem i iz potpuno drugačijih motiva za razliku od njih i njihovih sljedbenika. Jedini razlog mijenjanja odluke u kojoj čak ni nezaposleni ne primaju odbornički dodatak jeste glavobolja i nesanica koju im zadaje nova opozicija na čelu sa Listom za pravdu i red”, ističe Vučinić i dodaje da bi svaki odbornik u Republici Srpskoj trebao imati odbornički dodatak, s tim da za zasposlene to treba da bude neka simbolična cifra.

Pitanje novčanih primanja političara i javnih funkcionera u Republici Srpskoj lako je zakonski riješiti. Nedostaje samo malo političke volje. Očigledno je da političarima nije u interesu da izglasaju odluke kojim bi smanjili svoja primanja, u tome su često saglasni i jedni i drugi. Sjetimo se privilegije tzv. „bijeli hljeb“ gdje su naši parlamentarci primali pozamašnu novčanu naknadu i nakon isteka mandata u državnom parlamentu, dok drugi nisu imali ni za hljeb- bukvalno!

Autor: Sanja Vasković